زمینه تحقیق : استفاده و استقرار موثر پرسنل کادر درمان بویژه پزشکان در کمیت و کیفیت ارائه خدمات سلامت تاثیرگذار است. یکی از روش های برنامه ریزی نیروی کار، مدلسازی است. انواع مختلفی از مدل هایی وجود دارد که در برنامه ریزی نیروی کار توسط کشورهای مختلف بکار می روند. برخی از این مدل ها طوری ساخته شده اند که فقط در زمینه خاصی کاربرد دارند و بسیاری از سازمان ها اقدام به طراحی مدل بر اساس زمینه خود کرده اند . هریک از این مدلها در شرایط زمانی و مکانی خاصی طراحی شده اند، لذا استفاده از آنها در جوامع با شرایط متفاوت، مناسب نیست. پس بنابراین هر کشور باید با توجه به اقتضائات و الزامات خاص خود اقدام به مدلسازی نیروی کار سلامت نماید. در برنامه ریزی مدرن نیروی کار علاوه بر برنامه ریزی، استراتژی هایی جهت پیاده سازی برنامه نیز پیشنهاد می گردد باید دقت کرد زمانی که استراتژی ها تدوین می شوند، احتمال موفقیت آنها در اجرا از طریق مشارکت اتخاذ کنندگان و اجراکنندگان آنها و همچنین همکاری موثر بین بخشی و بین سازمانی افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین مدلسازی در این حوزه به همراه ارائه استراتژی ها و مداخلاتی جهت اجرای آن که در آنها نظرات دست اندرکاران این حوزه اخذ و لحاظ شده باشد، در کشور لازم و ضروری به نظر می رسد.هدف : مطالعه حاضر با هدف " ارائه مدل برنامه ریزی نیروی کار سلامت در حوزه های تخصص و فوق تخصص و ارائه راهکارهایی جهت اجرای آن" انجام شد. روش مطالعه: جهت رسیدن به هدف تعیین شده، این پایان نامه در سه زیر مطالعه طراحی شد. در زیر مطالعه اول برای بررسی مدل های موجود برنامه ریزی نیروی کار سلامت در دنیا، رویکردها و اجزای آنان یک مطالعه مرور نقادانه به شیوه کارنول- دالی انجام شد. سپس در مرحله دوم با استفاده از اجزا و رویکردهای حاصله از مرحله قبل ، انجام یک مطالعه تکمیلی و نظرات تیم پژوهش جهت ساخت مدل، از تئوری سنتز واکر – اوانت استفاده شد. در زیر مطالعه سوم با استفاده از روش نقشه نگاری مداخله به شیوه بارتولومو مدل با نظرات خبرگان نهایی شد . حلقه های فیدبک مدل مشخص شد و برای کنترل هر یک مداخلات و استراتژی هایی پیشنهاد شد و با نظر خبرگان ، نهایی گردید. نتایج: در این مطالعه یک مدل جهت برآورد نیروی کار سلامت در حوزه های تخصص و فوق تخصص و مناسب جهت بکارگیری در شیوه پویایی سیستم ، ارائه گردید. این مدل دارای دو زیر مدل عرضه و نیاز تعدیل شده با تقاضا می باشد. مدل حاصله با نظرات خبرگان اصلاح و نهایی شد. 34 حلقه ی فیدبک مدل که در صورت بهم خوردن تعادل در بازار کار سلامت فعال خواهند شد، ترسیم گردید و برای کنترل هر یک از آنان مداخلاتی پیشنهاد شد. در مجموع 54 مداخله پیشنهادی با اخذ نظر خبرگان به 45 مداخله تبدیل و اصلاح گردید. اقدام دیگری که در این پژوهش انجام شد این بود که منابع داده ای موجود و پیشنهادی برای اجزاء بکار رفته در مدل ، معرفی شدند. بحث و نتیجه گیری: مدل حاصل یک مدل کلی و جامع برای برآورد عرضه و نیاز تعدیل شده با تقاضا را جهت انجام محاسبات مربوط به برآورد نیروی کار پزشک در حوزه های تخصص و فوق تخصص به همراه مداخلاتی جهت اجرای آن، در اختیار سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان قرار می دهد . همچنین منابع داده موجود و پیشنهادی را برای انجام محاسبات مدل، معرفی گردیدند. این مدل را با اندکی تعدیل می توان برای تمام گروه های پزشکی از جمله پزشک عمومی نیز بکار برد. کلید واژه ها : نیروی کار سلامت ، نیروی انسانی سلامت، برنامه ریزی سلامت ، عرضه خدمات سلامت، نیاز و تقاضای خدمات سلامت ، مدل سازی، برنامه ریزی استراتژیک ، نقشه نگاری مداخله