مالکیت فکری/ دارایی فکری (Intellectual Property)

دارایی های فکری ارزشمندترین دارایی شرکتها در هزاره جدید محسوب  میشوند، در حال حاضر 97% ارزش کل دارایی های شرکت ماکروسافت را دارایی های فکری و تنها 3% باقیمانده را ساختمان، تجهیزات و .. تشکیل میدهد. مالکیت فکری/ دارایی فکری بعنوان یکی از زیرساختهای اساسی توسعه فناوری در قرن حاضر بشمار می رود به نحوی که حمایت از این دارایی ها در خلق نوآوری های  جدید وحمایت و تشویق نوآوران نقش عمده ای را برعهده دارد. از سوی دیگر، عدم آشنایی با قوانین مالکیت  فکری در سطوح داخلی و بین المللی، زیان های مادی و معنوی زیادی را از جمله افشاء شدن فناوری در بازار هدف و امکان استفاده رقبا از دانش و خلاقیت های فکری نوآران حقیقی را بدون پرداخت هیچ هزینه ای بهمراه دارد.  

با توجه به اهمیت این موضوع  و با توجه به نیاز کشور در خصوص مشارکت در تعدادی از کنوانسیونها و معاهدات بین المللی و الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون موسس سازمان جهانی مالکیت فکر(WIPO)، دفتر توسعه فناوری سلامت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در بهمن ماه 1398، اقدام به تعریف مفهومی و  تبیین چارچوب اجرایی مالکیت فکری در دانشگاههای علوم پزشکی کشور و همچنین روند فعالیتهای مالکیت فکری در طی سند «ساختار و خط مشی مالکیت فکری و نوآوری در دانشگاههای علوم پزشکی کشور» نمود که مشهور متن آن در اینجادر درسترس علاقمندان می باشد

ولی بطور خلاصه  مالکیت فکری/ دارایی فکری چیست؟ و به چه چیزهایی تعلق می گیرد؟

در دنیای مدرن  امروزی حق اختراع، حق تألیف و ....در زمره اموال طبقه بندی و در عرصه حقوقی به نام حقوق مالکیت فکری/ دارایی فکری مورد توجه قرار می گیرند.هر آنچه را که ناشی از فکر، خلاقیت و ابتکار بشر بوده و دارای ارزش اقتصادی و قابل داد و ستد باشد، مالکیت فکری/ دارایی فکری می گویند. عمدتاً در دو زمینه کلی می باشند:

الف: صنعتی: نظیر اختراعات، طرح های صنعتی، علایم و نامهای تجاری

ب: علمی، ادبی وهنری: نظیر آثار مکتوب نمایش، آثار ادبی هنری و نرم افزارهای رایانه ای

این آثار مورد حمایت قوانین مالکیت فکری/ دارایی فکری قرار می گیرند و به پدیدآورندگان آنها هم یک سری حقوق مادی محدود به زمان (امتیاز بهره برداری) و حقوق معنوی دائمی (مالک اسمی) اعطا می شود.

 World intellectual Property Organization= WIPO